
انواع ژانر کتاب کدامند؟
>وقتی صحبت از انواع ژانر کتاب میشود، نباید آن را با دستهبندی اشتباه گرفت. چیزی که شما در قفسهبندی کتابفروشی یا وبسایت ها مشاهده میکنید، اول از همه دستهبندی است؛ یعنی داستان، تاریخی، جغرافیایی و غیره. ژانر را اگر بخواهیم خیلی ساده توضیح دهیم، در حقیقت آن سبک و مسیر داستانی است که شما با خواندن آن میتوانید ارتباط برقرار کنید. عاشقانه، جنایی، ماجراجویی و غیره از نمونه ژانرهایی هستند که هر کسی بنا بر علاقه خودش، آنها را دنبال میکند.
در ادامه این مقاله قصد داریم تا به صورت کلی انواع ژانر کتاب را برای شما معرفی کنیم. انتخاب آن بر عهده خودتان است. باید بررسی کنید که با کدام سبک نوشتن بیشتر از همه ارتباط برقرار میکنید.
معرفی ژانرهای کتاب
عاشقانه
رمان عاشقانه را حداقل همه ما یک بار در طول زندگی خواندهایم. همان کتابهایی که عشق دو نفر را به تصویر میکشند؛ عشقی که میتواند سرانجام شیرین و وصال یا تلخ و دوری داشته باشد. بعضی از خوانندگان کتاب، علاقهای به این ژانر ندارند. برای اینکه از دید آنها، نویسندگان بیشتر به سمت تخیلی میروند و اتفاقاتی را در دنیای عاشقانه مینویسند که واقعی نیستند؛ اما باید گفت که همه کتابها دارای سبک عاشقانه آبکی نیستند. اتفاقاً بعضی از آنها توانستند بهخوبی عشقی را به تصویر بکشند. نمونههای ایرانی و خارجی بسیار قوی در این حوزه داریم. البته فقط عشق دو نفر در این ژانر مطرح نیست؛ میتواند عشق مادر به فرزند، عشق دو همکار و غیره باشد.
اکشن و ماجراجویی
این سبک کمی با فیلمهای بروسلی متفاوت است. در این سبک یک نفر قهرمان معرفی میشود و از اول تا آخر با تمامی مشکلات مقابله میکند. در این مقابله کتک میزند، آدم میکشد و با سختی و تلاش سعی در برطرف کردن مشکلات دارد. به هر حال او قهرمان داستان است و همه اتفاقات و موضوعات حتی صحبتهای دو کاراکتر دیگر در خصوص همین شخص خواهد بود. کاراکتری که خواننده از همان ابتدا با او ارتباط برقرار کرده و زندگی میکند.
کلاسیک
تعریف برای ژانر کلاسیک خیلی سخت است. در حقیقت به دنبال تعریفی هستیم که خیلی در آن از اصطلاحات تخصصی استفاده نشده باشد. کلاسیک شامل داستانی است که در نه تنها در زمان خودش، بلکه در زمانهای آینده هم تأثیر زیادی روی خوانندگانش داشته است و از این رو توانسته طرفداران زیادی را به سمت خود جلب کند. یکی از مزیتهای کلاسیک این است که هر قشری و هر سبک خوانندهای را به سمت خود جلب میکند. در هر ادبیاتی نمونه کلاسیکهای قوی زیادی داریم. نمونههایی توانستهاند خوانندگانی خارج از مرزهای خود را جذب کنند.
کمیک
این نوع ژانر در اصل همراه با تصاویر و تایپوگرافی است که بیشترین طرفدار را در آمریکا و کانادا دارد؛ اما در ایران خیلی روی آن کار نشده و میتوان گفت که اصلاً نمونه قوی هم نداریم. اصلاً در ژانر طنز ما نمونههای بسیار قوی داریم که نه تنها خود کتاب، بلکه نویسندههای آنها هم در جهان معروف هستند؛ اما سبک کمیک و طنز ما با خارج از ایران تفاوتهایی دارد. نویسندگان ما قالب طنز بیشتر به مسائل اجتماعی و سیاسی پرداختهاند و سعی کردهاند تا آنها را مورد نکوهش قرار دهند.
کارآگاهی
این ژانر یکی از پرطرفدارترین ژانرها به ویژه بین نسل نوجوان است. در این سبک یک نفر که بیشتر کارآگاه یا پلیس است، درصدد برطرف معمای قتل یا دزدی برمیآید. اینکه در این راه از چه روشهایی استفاده میکند، چه اشتباهاتی را مرتکب میشود و اتفاقات پیش بینی نشده که او را به مسیر پاسخ نزدیک یا دور میکند، بر هیجان آن میافزاید. در حقیقت در این سبک یک معمایی مطرح میشود و فردی به دنبال پاسخ آن خواهد افتاد. حالا این فرد میتواند کارگاه یا یک شخص عادی باشد.
فانتزی
ژانر فانتزی قوی در ادبیات ما کمتر دیده میشوند. در این ژانر شما با دنیای متفاوت از زندگی واقعی روبرو خواهید شد. در حقیقت دنیایی که اصلاً وجود ندارد. رمانهایی که در آن از جادوگری و ماوراطبیعت نوشته شده است.
تاریخی
منظور از تاریخی، ژانر تاریخی است؛ نه کتابهایی که در خصوص زندگی گذشتگان یا اتفاقات گذشته نوشته شده است. این نوع کتابها اصولاً نویسنده از وقایع تاریخی استفاده کرده و داستانی را مینویسند. حالا ممکن است که در این داستان کاملاً بر اساس واقعیت باشد یا اینکه تخیلیات خود را هم به آن اضافه کند. صد سال تنهایی یا داستانهایی که در خصوص زندگانی شخصیتهای تاریخی نوشته میشود، همه اینها در این سبک به کار میروند. اگر نام ژانر رئالیستم جادویی هم شنیدید، میتوان گفت که همین سبک است.
وحشت
این سبک ژانر کتاب بسیار تخصصی است. هرکسی از عهده نوشتن آن برنمیآید. اگر نویسنده بتواند بهخوبی آن را بنویسد، بیشتر از یک فیلم ترسناک، خواننده را خواهد ترساند. برای اینکه با خواندن تمامی تمرکز و حس خواننده را درگیر خواهد کرد. البته این سبک بیشتر تخیلی است و اتفاقات آن هم میتواند ماوراطبیعت باشد.
علمی و تخیلی
در این نوع ژانر کتاب سعی شده تا با استفاده از قوه تخیل و ترکیب آن با سبک داستانی، نکات علمی به افراد گفته شود. در حقیقت هدف هم داستانی و هم آموزشی است. کتابهای ژول ورن خود را میتوان یکی از همین سبکها به حساب آورد. کتابهایی که اتفاقات آن شاید رخ ندهد؛ اما سعی شده تا به یک موضوع علمی بپردازد و آن را به چالش بکشد.
داستان کوتاه
داستان کوتاه سبک متفاوتی نیست. در حقیقت این نوع میتواند زیرمجموعهای از هرکدام از موارد بالا باشد. کتاب داستان کوتاه به این صورت است که در آن مجموعهای از داستانهای کوتاه در یک سبک نوشته میشوند. نمونههای زیاد و موفقی در ادبیات مختلف داریم.
تریلر
در این نوع ژانر کتاب نویسنده سعی میکند تا خواننده را تشویق به حدس جوابهایی بکند. حدسهایی که اغلب اشتباه از آب درمیآیند. برای اینکه در هر بار اتفاق جدیدی روی میدهد. این سبک خیلی شبیه به اکشن و ماجراجویی است؛ اما تفاوت آن در حدس زدنهای پیدرپی خواننده است. حدسهایی که ادامه مطلب را برای او جذابتر خواهد کرد.
اینها انواع ژانر کتاب هستند که در حقیقت بیشتر از همه همان سبک نوشتاری آن را تعیین میکنند.