با سیر تحول اندروید بیشتر آشنا شویدفناوری

اندروید یک سیستم عامل Open Source است که توسط شرکت گوگل (google) برای تمام گوشی‌های موبایل مبتنی بر این سیستم عامل توسعه داده می‌شود. در سال 2005 شرکتی با نام Android وجود داشت که درزمینهٔ تولید و توسعه برنامه‌های گوشی همراه فعالیت می‌کرد، گوگل این شرکت را خریداری کرد و ساخت یک سیستم عامل متن باز را برای گوشی‌های هوشمند آغاز کرد. اولین نسخه از سیستم عامل اندروید در سال 2007 رونمایی شد؛ دقیقاً همزمان با معرفی اولین گوشی آیفون توسط شرکت اپل و از همان موقع رقابت سختی بین شرکت گوگل و شرکت اپل آغاز شد که این دو کمپانی را به دو غول صنعت تکنولوژی و فناوری تبدیل کرد.

شرکت گوگل با گذشت تنها یک هفته از معرفی اولین نسخه از سیستم عامل اندروید، کیت توسعه نرم افزار مخصوص خود را با نام Android SDK در اختیار برنامه نویسان قرارداد. در واقع اندروید بستری را فراهم کرد تا هرچه سریع‌تر برنامه نویسان بتوانند اپلیکیشن هایی تولید کنند که امکان استفاده از تمام قابلیت‌های گوشی هوشمند را در اختیار کاربران قرار دهد. اندروید از همان ابتدا تفاوتی بین برنامه‌های اصلی سیستم عامل و برنامه‌های شخص سوم (Third-party) نمی‌گذاشت، هر دو این برنامه‌ها می‌توانند دسترسی برابر به قابلیت‌های سیستم عامل داشته باشند.

در حال حاضر بیش از 75 درصد سهم بازار سیستم‌عامل‌های موبایل در اختیار اندروید است و نزدیک‌ترین رقیب او سیستم عامل IOS است که تنها 20 درصد از این بازار را در اختیار دارد. سورس کد اصلی سیستم عامل اندروید به صورت رایگان در اختیار همگان قرار می‌گیرد، شرکت‌های تولید کننده گوشی هوشمند با استفاده از این سورس کد و از آنجایی که سیستم عامل اندروید متن باز است  می‌توانند شکل‌های متفاوتی از این سیستم عامل را در محصولات خود ارائه دهند؛ برای مثال می‌توان به رابط کاربری شرکت‌های سامسونگ (Samsung Experience)، ایسوس (ZenUI)، هوآوی (EMUI) و شیائومی (MIUI) اشاره کرد.

در این مقاله به بررسی سیر تکامل سیستم عامل اندروید از ابتدا تا هم اکنون می‌پردازیم تا با پرکاربردترین سیستم عامل حال حاضر دنیای گوشی‌های هوشمند بیشتر آشنا شویم.
 

اندروید 1.0:

اولین نسخه سیستم عامل اندروید در سال 2008 به صورت عمومی عرضه شد. این سیستم عامل در ابتدا روی گوشی G1 که محصول شرکت T-Mobile بود در ایالات متحده عرضه شد. این سیستم عامل فاقد خیلی از امکانات ساده بود که تصور اندروید بدون آنها سخت است؛ برای مثال عدم وجود قابلیت چند لمسی و یا صفحه کلید مجازی. ولی امکاناتی نظیر قابلیت جابجایی میان برنامه‌ها، قابلیت استفاده از چند صفحه اصلی، قابلیت باز کردن قفل صفحه با استفاده از الگو و چند قابلیت دیگر را داشت.

 

 

سیستم عامل اندروید از همان ابتدا پنجره اعلانات (Notifications) را داشت. با پایین کشیدن نوار وضعیت می‌توانستید از جزئیات اعلان‌ها باخبر بشوید برای مثال پیامک، هشدارها، پیام صوتی و پست الکترونیکی. این قابلیت در نسخه‌های بعدی اندروید به روزرسانی شد.

یکی از مزیت‌های اصلی اندروید که از همان اول باعث تفاوت آن با رقبای سرسخت خود شده بود پشتیبانی عالی این سیستم عامل از ویجت ها بود. گوگل از همان ابتدا برای ویجت ها برنامه ریزی خاصی کرده بود؛ ولی در آن زمان هنوز توسعه دهندگان اپلیکیشن‌ها قادر به تولید ویجت های با کیفیت و کارا نبودند.

از دیگر ویژگی‌های خوب اندروید هماهنگی پروتکل‌های پست الکترونیکی گوگل (Gmail) با ویژگی‌های موجود در اپلیکیشن جیمیل بود. جیمیل در سایر دستگاه‌ها برای یکپارچه سازی و هماهنگی از دو پروتکل POP و IMAP استفاده می‌کرد و مشکل اینجا بود که این دو پروتکل از قابلیت‌های جذاب برنامه جیمیل یعنی قابلیت برچسب‌زنی و آرشیو کردن مطالب پشتیبانی نمی‌کردند و اندروید توانست این نقص را برطرف کند.

اندروید 1.1:

شرکت گوگل 4 ماه بعد یک بروزرسانی از سیستم عامل خود به عنوان نسخه اندروید 1.1 عرضه کرد. این محصول برای رفع بعضی نقص‌های موجود در سیستم عامل اندروید و بهبود عملکرد قابلیت‌های آن تولید شد و تقریباً هیچ‌گونه نو آوری در اندروید 1.1 وجود نداشت. در آن زمان هنوز گوگل به شکل رسمی از نام دسرها برای نام گذاری نسخه‌های جدید سیستم عامل اندروید استفاده نمی‌کرد ولی اندروید 1.1 در داخل شرکت با اسم (Petit Four) یا همان شیرنی تر شناخته می‌شد.

 
اندروید 1.5 (CupCake):

در ماه آوریل سال 2009 گوگل اولین بار از اسم یک دسر برای نام گذاری سستم عامل خود استفاده کرد و این سنت تا هم اکنون ادامه پیدا کرده که به ترتیب حروف الفبا است. در این نسخه تغییرات چشم‌گیری وجود نداشت و بیشتر به ریزه‌کاری‌ها توجه شده بود. کمپانی گوگل در اندروید 1.5 قابلیت‌هایی نظیر صفحه کلید مجازی، ویجت های قابل توسعه، گردش خودکار صفحه، جابه‌جایی میان صفحات به همراه انیمیشن و ضبط و باز پخش ویدئو را اضافه کرده بود.

 

 

شاید قابل باور نباشد که اندروید تا قبل از کاپ کیک مجهز به صفحه کلید مجازی نبود و از صفحه کلید فیزیکی (QWERTY) استفاده می‌کرد؛ اما با عرضه نسخه جدید این سیستم عامل قابلیت استفاده از صفحه کلید مجازی اضافه شد و حتی قابلیت استفاده از صفحه کلید مجازی ثالث هم وجود داشت. این قابلیت مخصوصاً برای افرادی که از زبان‌های دیگری برای تایپ کردن استفاده می‌کردند جذاب بود. البته باید گفت که در آن زمان صفحه کلید مجازی کاپ کیک نسبت به IOS از دقت و سرعت پایین‌تری برخوردار بود که این نقص با مشارکت شرکت‌های سازنده سخت‌افزار مانند HTC تا حد زیادی برطرف شد.

در این نسخه قابلیت‌های موجود در اندروید تا حدی تکمیل شد، برای مثال ویجت ها که در نسخه پیشین به صورت کامل قابل استفاده نبودند توسعه پیدا کردند یا قابلیت کپی و چسباندن (Copy & Paste) که در نسخه قبلی مختص کادرهای متنی و لینک‌ها بود حال در مرورگر هم قابل اجرا بود و کاربر می‌توانست متن مورد نظر خود را از مرورگر خارج کند و داخل برنامه دیگری پیست کند.

اندروید 1.6 (Donut):

بعد از گذشت 5 ماه گوگل نسخه جدید سیستم عامل خود را با نام اندروید 1.6 ملقب به پیراشکی (Donut) عرضه کرد که تفاوت‌های زیادی با کاپ کیک داشت. بخش بزرگی از این تغییرات مربوط به مواردی بود که پشت پرده اتفاق می‌افتد و در ظاهر سیستم عامل تغییر چندانی به وجود نیامد، یکی از این تغییرات پشتیبانی از CDMA بود که برای اولین بار در این نسخه میسر شد. از دیگر تغییرات این نسخه می‌توان به پشتیبانی از رزولوشن صفحه WVGA اشاره کرد تا قبل از دونات اندروید قادر به اجرا در تمام انواع صفحه‌نمایش‌ها نبود و فقط در صفحه‌های با وضوح تصویر 480×320 نمایش داده می‌شد؛ اما با این بروزرسانی اندروید قادر به اجرا در تمام انواع صفحه‌نمایش‌ها شد.


 

 

یکی از تغییرات جزئی اندروید 1.6 بهبود عملکرد اپلیکیشن دوربین بود که علاوه بر هماهنگی بیشتر با گالری، سرعت شاتر هم بالاتر رفت ولی همچنان مشکلاتی در این قسمت موجود بود.

جستجوی کلی یکی دیگر از قابلیت‌های جدید اندروید Donut بود، حالا این امکان وجود داشت که عبارت متنی نوشته شده در کادر جستجو علاوه بر اینترنت در برنامه‌ها و مطالب موجود در حافظه گوشی هم جستجو شوند و نتیجه‌ای کلی از آن به دست آید.

اندروید 2.0 (Eclair):

در آخرین روزهای ماه اکتبر سال 2009 شرکت گوگل اندروید 2.0 را معرفی کرد. این نسخه که به شیرنی خامه‌ای (Eclair) معروف هست با یک بروزرسانی بزرگ در ظاهر همراه بود، علاوه بر پشتیبانی از رزولوشن های بیشتر قابلیت استفاده از پس‌زمینه‌های زنده هم امکان‌پذیر شد.

قابلیت پشتیبانی از چند حساب کاربری در یک دستگاه و همگام‌سازی اطلاعات بین این حساب‌ها و برنامه‌های موجود در دستگاه از ویژگی‌های جدید این سیستم عامل بود. کاربران در اندروید 2.0 این امکان را داشتند که چند حساب متعدد خود در گوگل را روی یک دستگاه داشته باشند. با وجود مرزبندی بین این حساب‌ها، کاربران به راحتی می‌توانستند همه اطلاعات خود را در یک بستر داشته باشند. به علاوه گوگل این امکان را به توسعه دهندگان برنامه‌های شخص سوم می‌داد تا بتوانند از این قابلیت استفاده کنند و اطلاعات مورد نیاز برنامه‌های خود را از حساب‌های کاربری بگیرند.

مسیریابی از دیگر ویژگی‌های این نسخه بود. گوگل با معرفی برنامه مسیریابی که از اطلاعات Google Maps استفاده می‌کرد و قابلیت‌هایی نظیر راهنمای صوتی، اطلاعات ترافیک و نقشه سه‌بعدی داشت و به صورت رایگان این خدمات را در اختیار کاربران قرار می‌داد تا حد زیادی نیاز مردم به برنامه‌ها و دستگاه‌های مسیریابی را برطرف کرد. لازم به ذکر است که در ابتدا این برنامه با نقص‌هایی همراه بود که به مرور بهبود پیدا کرد.

در ابتدای سال 2010 گوگل یک بروزرسانی برای اندروید انجام داد و نسخه 2.1 را با همان نام اکلر وارد بازار کرد. این نسخه بیشتر به برطرف کردن نقص ها پرداخته بود و مشکلات موجود در نسخه قبلی را برطرف کرد. اندروید برای تسهیل در تایپ کردن کاربران با گوشی، قابلیت تبدیل گفتار به متن را از نسخه پیراشکی به سیستم عامل خود اضافه کرد، در نسخه 2.1 به جای کلید کاما در صفحه کلید مجازی کلیدی برای تبدیل گفتار به متن تعبیه کرد که با فشردن آن میکروفون فعال می‌شد و کاربر متن مورد نظر خود را به زبان می‌آورد و اندروید آن را به نوشته تبدیل می‌کرد. هم زمان با عرضه نسخه 2.1 اندروید، شرکت گوگل از اولین گوشی هوشمند خود که با همکاری HTC تولید می‌شد با نام نکسوس (Google Nexus One) رونمایی کرد. این گوشی هوشمند مجهز به نسخه ایده آل اندروید بود که هیچ‌گونه تغییری در سیستم عامل آن رخ نداده بود و دقیقاً همان چیزی بود که گوگل می‌خواست.

اندروید 2.2 (Froyo):

در اواسط سال 2010 گوگل نسخه جدید سیستم عامل اندروید را با نام ماست بستنی (Froyo) که درواقع اندروید 2.2 بود معرفی کرد. تغییرات ظاهری زیادی در این نسخه وجود داشت ولی بهبود عملکرد فنی بیش از پیش به چشم می‌آمد. تغییراتی که در کامپایلر و نسخه Java رخ داده بود باعث می‌شد پردازش و استفاده از برنامه‌ها چندین برابر سریع‌تر انجام شود.

از دیگر ویژگی‌های این نسخه می‌توان به قابلیت پشتیبانی از Hotspot، پشتیبانی از فرمت GIF، پشتیبانی از PIN Code برای قفل صفحه نمایش و امکان انتقال نرم‌افزارها به حافظه جانبی اشاره کرد.

 

 

اندروید 2.3 (Gingerbread):

در اواخر سال 2010 شرکت گوگل نسخه اندروید 2.3 را با نام نان زنجبیلی (Gingerbread) معرفی کرد. در این نسخه تغییرات کوچک زیادی وجود داشت که در مجموع باعث تغییرات کلی در ظاهر، سرعت پردازش، مصرف انرژی و بهبود عملکرد رابط کاربری شده بود. در کنار این تغییرات پشتیبانی اندروید 2.3 از رزولوشن های بالاتر برای صفحه نمایش باعث شد تا تولید کنندگان ساخت گوشی هوشمند با صفحه نمایش بزرگتر را شروع کنند.

هدف اصلی از تغییرات ظاهری در این نسخه کاهش مصرف باتری بود که شرکت گوگل این کار را به بهترین شکل انجام داد و علاوه بر کاهش مصرف انرژی باعث شد Gingerbread مدرن‌تر و زیباتر به نظر برسد. از جمله این تغییرات می‌توان به رابط کاربری با تم رنگی سبز و تغییراتی در ئیجت ها اشاره کرد.

 

 

تغییرات خوبی در عملکرد کپی/چسباندن (Copy/Paste) انجام شد. تا قبل از این فقط امکان انتخاب کل یک متن برای این عملکرد ممکن بود که البته کارایی بالایی نداشت ولی در اندروید 2.3 این عملکرد بهبود پیدا کرد و حالا کاربر می‌توانست متن را به صورت کلمه انتخاب کند.

از دیگر ویژگی‌های نان زنجبیلی باید به قابلیت پشتیبانی از دوربین جلو، پشتیبانی از NFC، مدیریت عملکرد دستگاه و بهبود مصرف باتری و همچنین اضافه کردن رابط برنامه‌نویسی API که به توسعه دهندگان بازی این امکان را می‌داد تا بازی‌های پیشرفته‌تری برای گوشی‌های هوشمند تولید کنند اشاره کرد. در ضمن گوگل همراه با ارائه این نسخه از سیستم عامل خود با همکاری شرکت سامسونگ گوشی هوشمند Nexus S را تولید کرد که همه قابلیت‌های اندروید 2.3 را به بهترین شکل در خود جای داده بود.

اندروید 3.0 (Honeycomb):

در آغاز سال 2011 شرکت گوگل برای رقابت با آیپد (تبلت اپل) سیستم عامل جدید خود که تمرکز کامل روی عملکرد تبلت ها داشت را با نام شانه عسل (Honeycomb) معرفی کرد. اندروید 3.0 ابتدا روی تبلت Xoom که محصولی مشترک از شرکت گوگل و موتورولا در خانواده نکسوس بود عرضه شد.

 

 

از تغییرات این نسخه می‌توان به اضافه شدن تم آبی به رابط کاربری اشاره کرد که در کنار رنگ سبز موجود در اندروید هماهنگی ظاهری خوبی به وجود آورده بود. در نسخه شانه عسل به جای این که ویجت ها را از میان یک لیست انتخاب کنید، پیش نمایشی از آن ویجت بر روی صفحه نمایش نشان داده می‌شد و کاربر می‌توانست ویجت مد نظر خود را در یکی از 5 صفحه در نظر گرفته شده به عنوان صفحه آغازین سیستم جای دهد. علاوه بر این موارد نیاز به کلیدهای فیزیکی بر روی دستگاه‌ها از بین رفت، کلیدهای مجازی داخل نوار سیستمی (System Bar) که پایین صفحه نمایش قرار داشت تعبیه شده بودند. این قابلیت باعث شد صفحه نمایش فضای بیشتری از دستگاه را در بر بگیرد.

اندروید 3.1 و 3.2 در واقع 2 بروزرسانی با همان نام برای اندروید 3.0 بودند که به اصلاح عملکرد این سیستم عامل پرداختند و فقط شامل تغییراتی در جهت بهبود نقص‌های شانه عسل بودند.

اندروید 4.0 (Ice Cream Sandwich):

در اواسط سال 2011 نسخه جدید اندروید 4.0 با نام ساندویچ بستنی (Ice Cream Sandwich) عرضه شد که در واقع ترکیبی از شانه عسل و نان زنجبیلی بود. در این نسخه سعی شد با رابط کاربری جدید یک هماهنگی بین تبلت و موبایل ایجاد شود تا ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدید روی هر دو پلتفرم قابل پشتیبانی باشد.

پس از این که در نسخه اندروید 2.3 پشتیبانی از NFC امکان‌پذیر شد، این قابلیت فقط در برنامه Google Wallet مورد استفاده قرار می‌گرفت تا این که در اندروید 4.0 با معرفی برنامه Android Beam این امکان به 2 گوشی دارای این قابلیت داده شد که بتوانند به راحتی داده را بین خود انتقال دهند.

 

 

گوگل در ساندویچ بستنی قابلیت باز کردن قفل گوشی با اسکن چهره از طریق دوربین جلو را در کنار قفل‌های الگویی و کلمه عبور که در نسخه‌های قبل هم وجود داشت فراهم کرد. امروزه این قابلیت به صورت خیلی پیشرفته‌تر و کامل‌تر توسط گوشی‌های هوشمند ارائه می‌شود. ویژگی دیگر اندروید 4.0 محدود کردن میزان استفاده از داده بود. کاربر می‌توانست با در نظر گرفتن پهنای باند مشخصی برای هر برنامه، میزان استفاده از اینترنت را در گوشی خود به صورت تک تک یا کلی مدیریت کند.

این نسخه از سیستم عامل اندروید در گوشی Galaxy Nexus که نتیجه همکاری مجدد شرکت گوگل و سامسونگ بود، معرفی شد.

اندروید 4.1 (Jelly Bean):

حدود 9 ماه بعد از ساندویچ بستنی، اندروید 4.1 در تابستان 2012 با نام آبنبات پاستیلی (Jelly Bean) عرضه شد. گوگل در اندروید 4.1 از پروژه «کره» استفاده کرد. در این پروژه گوگل با استفاده از واحد گرافیکی سه گانه، سرعت جابجایی بین منوها و صفحات را به طور چشم‌گیری کاهش داد.

در آبنبات پاستیلی ویجت ها و آیکون‌ها انعطاف‌پذیر شدند و کاربر می‌توانست چندین ویجت را در یک صفحه جای دهد، چون با اضافه شدن ویجت جدید اندازه کل ویجت های موجود در صفحه کوچک می‌شد تا جا برای ویجت جدید باز شود. البته تغییر اندازه در ویجت ها از نسخه‌های قبل در اندروید موجود بود ولی این قابلیت در اندروید 4.1 تکامل پیدا کرد.

 

فونت Roboto که اولین بار در نسخه 4.0 اندروید معرفی‌شده بود و فونت مخصوص این سیستم عامل بود هم دچار تغییراتی شد و باز طراحی شد. بخش اعلانات هم تقویت شد و با پویا شدن این بخش کاربران می‌توانستند بدون باز کردن نرم افزار روی اعلان مربوط به خودش کنترل بیشتری داشته باشند و عمل خاصی را انجام دهند. در ضمن اندروید 4.1 روی تبلت Nexus 7 که محصول شرکت ایسوس بود معرفی شد.

شرکت گوگل همزمان با معرفی Nexus 4 از نسخه اندروید 4.2 هم رونمایی کرد که همان آبنبات پاستیلی نام داشت و به بهبود عملکرد اندروید 4.1 پرداخته بود. از ویژگی‌های جدید این نسخه می‌توان به اتصال بی‌سیم به تلویزیون از طریق Miracast، عکاسی پاناروما و حالت جدید تایپ کردن با کیبورد مجازی اشاره کرد. با معرفی نسل دوم از گوشی Nexus 7 شرکت ایسوس، نسخه 4.3 اندروید هم با همان نام Jelly Bean عرضه شد. این نسخه هم بیشتر به بهبود عملکرد قابلیت‌های قبلی پرداخته بود و فقط چند ویژگی جدید در رابط کاربری اضافه شده بود.

اندروید 4.4 (KitKat):

در اواخر ماه اکتبر سال 2013 گوگل نسخه اندروید 4.4 را با نام کیت کت (KitKat) معرفی کرد، شرکت گوگل برای تشکیل کمپین‌های تبلیغاتی این بار با نستله همکاری کرده بود و اسم سیستم عامل خود را مطابق نام بیسکوئیت کاکائویی مشهور این شرکت قرار داده بود. کیت کت از لحاظ ظاهری بیشترین تغییرات را از زمان معرفی نسخه 4 داشت، تم آبی به رنگ سفید تبدیل شده بود، نوار اطلاع رسانی و دکمه‌های لمسی کنترلی هم دارای پس‌زمینه شفاف شده بودند و اندازه آیکون‌ها هم بزرگتر شده بود.

رابط کاربری جدید در کنار اضافه شدن کامپایلر Android Runtime از مهم‌ترین تغییرات این نسخه بودند. کیت کت با توجه به منابع سخت‌افزاری که از طرف تولید کنندگان گوشی هوشمند ارائه می‌شد، کارایی و عملکرد بهینه و فوق‌العاده‌ای را ارائه می‌داد و همین دلیل باعث شد تمام تولید کنندگان موبایل‌های اندرویدی حتی دستگاه‌های قدیمی خود را به این نسخه از سیستم عامل اندروید ارتقا دهند.

 

 

از دیگر ویژگی‌های این نسخه می‌توان به باز طراحی فونت Roboto، کیبورد جدید و پشتیبانی از Emoji ها، باز طراحی اپلیکیشن ساعت و دانلودها و نمایش تمام صفحه اپلیکیشن ها با توجه به شفاف شدن نوار اعلان‌ها و دکمه‌های لمسی کنترلی اشاره کرد. درضمن اندروید 4.4 بر روی گوشی هوشمند و بسیار قدرتمند Nexus 5 که همکاری گوگل با یک شرکت جدید در این زمینه یعنی کمپانی LG بود معرفی شد.

اندروید 5 (Lollipop):

در اواخر سال 2014 نسخه جدید اندروید با نام آبنبات چوبی (Lollipop) عرضه شد. اندروید 5 تغییرات بزرگی را هم در ظاهر هم در اجرای برنامه‌ها شامل می‌شد. اصلی‌ترین تغییرات ظاهری مربوط به طراحی رابط کاربری بود که کاملاً از حالت سه‌بعدی خارج شد و طراحی ساده و تخت داشت. کلیدهای لمسی کنترلی هم تغییر کرد و به اشکال ساده هندسی (مربع، دایره و مثلث) در آمد. نوار اعلانات و صفحه قفل هم از این تغییرات بی‌بهره نبودند، با یک بار کشیدن انگشت از بالای صفحه به سمت پایین نوار اعلانات نمایش داده می‌شد و با انجام دوباره این عمل منوی تنظیمات سریع ظاهر می‌شد که اجازه دسترسی راحت‌تر و سریع‌تر به تعدادی از تنظیمات کاربردی را به کاربر می‌داد. در ضمن تم رنگی این قسمت هم به رنگ طوسی و سبزآبی تغییر کرده بود.
 

 

در گذشته اندروید از کامپایلر Dalvik استفاده می‌کرد، در واقع این کامپایلر زمانی که کاربر درخواست اجرای یک برنامه را می‌داد بخشی از کد مربوط به اجرای آن اپلیکیشن را اجرا می‌کرد و درواقع در آن زمان عملیات کامپایل صورت می‌گرفت. این عمل باعث می‌شد برنامه با کمی کندی و تأخیر اجرا بشود. در اندروید 5 به صورت کامل از کامپایلر Android Run Time یا ART استفاده شد. این کامپایلر برخلاف Dalvik تمام کد اجرایی را در زمان نصب برنامه کامپایل می‌کرد و برنامه در زمان درخواست اجرا از سوی کاربر نیازی به کامپایل نداشت و سرعت اجرای برنامه بالا می‌رفت ولی نیاز به فضای بیشتری برای ذخیره کردن کد اجرایی برنامه‌ها بود.

در زمان معرفی اندروید 5 گوشی هوشمند Nexus 6 ساخت شرکت موتورولا و تبلت Nexus 9 ساخت HTC هم عرضه شدند. بعد از گذشت حدود 4 ماه اندروید یک بروزرسانی برای آبنبات چوبی ارائه داد که بعضی از نواقص موجود در این سیستم عامل را برطرف کند. از عمده‌ترین تغییرات این بروزرسانی می‌توان به پشتیبانی از دو سیم‌کارت اشاره کرد.

اندروید 6.0 (Marshmallow):

در ابتدای پاییز سال 2015 گوگل اندروید 6.0 را با نام مارشمالو (Marshmallow) معرفی کرد. این نسخه نسبت به آبنبات چوبی تغییرات ظاهری زیادی نداشت. در راستای کاهش مصرف باتری گوگل در این نسخه از سیستم عامل خود قابلیت Doze را ارائه داد، در واقع با این قابلیت زمانی که صفحه گوشی خاموش باشد و کاربر استفاده‌ای از گوشی خود نداشته باشد سیستم عامل برنامه‌های پس‌زمینه و غیرضروری را بسته و سرعت پردازش را کاهش می‌دهد و با این کار مصرف انرژی به حد چشم‌گیری کاهش می‌یابد.

 

 

یکی از قابلیت‌های نسخه قبلی دسترسی به تنظیمات سریع از طریق نوار اعلانات بود. ولی یک نقص در این ویژگی وجود داشت آن هم این که امکان تغییر آیکون‌ها وجود نداشت. حالا در مارشمالو کاربر می‌تواند با مراجعه به System UI Tuner آیکون‌های جدید به لیست اضافه کند، جایگاهشان را تغییر دهد و یا آیکون‌ها را حذف کند.

علاوه بر این ویژگی‌ها پشتیبانی از حسگر اثرانگشت به قابلیت‌های اندروید اضافه شد. گوشی‌های نکسوس مجهز به حسگر اثرانگشت بودند و پشتیبانی از این قابلیت توسط اندروید اجتناب‌ناپذیر بود. از این قابلیت در سرویس Android Pay هم استفاده می‌شد.

اندروید 7.0 (Nougat):

در ماه آگوست سال 2016 گوگل به صورت رسمی نسخه اندروید 7.0 را با نام نوقا (Nougat) یا همان گز معرفی کرد. این نسخه هم تغییرات ظاهری چندانی نداشت و بیشتر دارای تغییرات نرم افزاری بود.

 

 

در سیستم عامل اندروید 7.0 منوی تنظیمات باز طراحی شد و نمایش همبرگری برای دسترسی سریع‌تر به قسمت‌های مختلف به منو اضافه شد، علاوه بر این جزئیات مهم هر کدام از موارد موجود در منوی تنظیمات زیر قسمت مربوط به خودش در صفحه اصلی نشان داده می‌شد.

در اندروید نوقا امکان اجرای هم زمان دو اپلیکیشن در کنار هم وجود داشت. این قابلیت با پشتیبانی از Split-Screen امکان‌پذیر بود، به این صورت که با نگه داشتن کلید مربعی شکل Overview صفحه نمایش به دو قسمت تقسیم می‌شد و صفحه اصلی در یک قسمت قرار می‌گرفت و در قسمت دیگر صفحه چند وظیفگی باز می‌شد و کاربر می‌توانست یکی از اپلیکیشن هایی که در پس‌زمینه باز بوده را انتخاب کند و به صفحه اصلی آورده و به صورت هم زمان با دو اپلیکیشن کار کند.

از دیگر تغییرات نرم افزاری اندروید 7.0 می‌توان به رابط برنامه‌نویسی Vulkan اشاره کرد. Vulkan مربوط به گرافیک سه‌بعدی بود و در دسترس برنامه نویسان و توسعه دهندگان قرار گرفت تا با استفاده از آن بازی‌ها و محتوای سه‌بعدی بهتری تولید کنند.

اندروید 8.0 (Oreo):

حدود یک سال پس از نوقا گوگل نسخه جدید سیستم عامل خود را با نام اندروید 8.0 که معروف به بیسکوییت کرم‌دار اوریو (Oreo) بود معرفی کرد. در این نسخه کاربر می‌تواند اعلان‌ها را دسته‌بندی کند. به این صورت که برخی برنامه‌ها مثل پیام‌رسان‌ها اجازه روشن کردن چراغ ال ای دی و ارسال صدا را داشته باشند و بعضی دیگر از برنامه‌ها فقط قادر به نمایش هشدار باشند.
قابلیت Android Instant Apps در اوریو به سیستم عامل اندروید اضافه شد، این ویژگی به کاربر اجازه می‌دهد بدون نیاز به نصب برنامه بر روی گوشی هوشمند خود از طریق مرورگر و به صورت تحت وب از اپلیکیشن استفاده کند.

 

در اندروید 8.0 قابلیت نمایش تصویر در تصویر که پیشتر در اپلیکیشن یوتیوب قابل استفاده بود به سایر اپلیکیشن ها هم وارد شد. برای اجرای این قابلیت ابتدا باید توسعه دهندگان این ویژگی را در اپلیکیشن خود قرار دهند. برای مثال اپلیکیشن گوگل کروم که به‌صورت پیش فرض از این قابلیت پشتیبانی می‌کند. لازم به ذکر است که روش استفاده از این قابلیت در اپلیکیشن های مختلف متفاوت است.

در اندروید اوریو یک اتفاق جالب افتاد و آن مشکل ایموجی چیزبرگر بود. اموجی چیزبرگر طراحی شده توسط گوگل تفاوت‌هایی با اموجی چیزبرگر اپل داشت، در طراحی گوگل پنیر زیر گوشت و بین گوشت و نان قرار داشت که اصلاً منطقی نیست چون باعث شل شدن نان و ریخته شدن پنیر می‌شد. این اشتباه در طراحی خیلی سریع در توییتر چرخید و گوگل مجبور شد در بروزرسانی 8.1 در ابتدای معرفی نسخه جدید به برطرف شدن این مشکل اشاره کند.

اندروید 9.0 (Pie):

در ماه می سال 2018 جدیدترین نسخه سیستم عامل اندروید با نام Android P عرضه شد. اندروید 9.0 ملقب به پای با ژست‌های حرکتی جدید معرفی شد. حالا کاربر به راحتی می‌تواند با حرکت انگشت بین اپلیکیشن های در حال اجرا جابجا شود و یا به راحتی به صفحه هوم برگردد. این ژست‌ها در ابتدا با معرفی آیفون 10 توسط شرکت اپل تعریف شدند.

 

Android P بسیار هوشمند شده و با درک نوع استفاده کاربر از گوشی هوشمند یک سری پیشنهادها و تنظیماتی را برای سهولت کاربری ارائه می‌دهد. با استفاده از روشنایی هماهنگ با نور محیط، سیستم عامل نور مناسب از دید کاربر را دریافت می‌کند و با وارد شدن به محیط‌های مختلف نور پس‌زمینه مطابق با نور دلخواه کاربر تنظیم می‌شود. در اندروید پای برای دسترسی بهتر کاربر به برنامه‌هایی که از آنها بیشترین استفاده را دارد این اپلیکیشن ها با توجه به الگوی کاربری توسط اندروید شناسایی شده و به عنوان میان بر به کاربر پیشنهاد داده می‌شوند.

شرکت گوگل برای جلوگیری از اعتیاد به گوشی هوشمند و در راستای کنترل و مدیریت زمان استفاده از گوشی توسط کاربر یک قابلیت جدید به اندروید 9 اضافه کرد تا با استفاده از آن کاربر بتواند مواردی مثل تعداد دفعات استفاده از گوشی هوشمند و مدت زمان صرف شده برای هر اپلیکیشن را ببیند و بتواند آن را مدیریت کند. در ضمن امکان محدود کردن مدت زمان استفاده از هر اپلیکیشن هم وجود دارد.

اندروید 10:

اندروید 10، با نام دیگر اندروید Q، دهمین نسل از اندروید که بیشتر گوشی‌های هوشمند جدید عرضه به بازار دارای این نسخه هستند. نمونه‌ای که به غیر از تفاوت قابلیت‌ها، در ظاهر لوگوی آن هم تغییراتی به وجود آمده است. اولین نسخه آن در تاریخ 13 مارس 2019 به بازار عرضه شد که نسخه آزمایشی بود. البته این نسخه فقط برای خود گوشی‌های پیکسل قابل استفاده بود. بعد از آن برای گوشی گوگل پیکسل عرضه شد. نسخه نهایی آن 3 سپتامبر 2019 به طور رسمی مورد استفاده قرار گرفت.
 

 

از ویژگی‌های اندروید 10 می‌توان گفت که شامل اجازه کنترل موقعیت مکانی در هنگام استفاده از برنامه‌ها، اعطای مجوزهای جدید در استفاده از عکس پس‌زمینه و ویدئوها، ضبط صفحه نمایش داخلی، پرش نکردن برنامه پس‌زمینه، حفظ حریم خصوصی بهتر، پنل تنظیمات شناور، قالب پویای عکس، پشتیبانی از فرمت‌های جدید عکس و صوتی، احراز هویت بیومتریک و پشتیبانی تلفنی برای برنامه‌های خود است.

اندروید 11:

اندورید 11 که با نام اندروید R شناخته می‌شود، 18 امین نسخه سیستم عامل موبایل است که تاکنون عرضه شده است. اولین پیش نمایش آن در 19 فوریه 2020 منتشر شد و قرار بودن که اولی نسخه بتا آن در همایش مربوط گوگل معرفی شود که به دلیل کرونا، این اتفاق نیفتاد. البته تا همین اواسط سال 2020 هم چندین پیش نمایش دیگر از اندروید 11 منتشر شد. پشتیبانی از سنسورهای زاویه لولایی برای گوشی‌های تاشو، پشتیبانی از 5G، سرویس‌دهی به قطعات از گوگل پلی استور و پشتیبانی از احراز هویت از مهم‌ترین ویژگی‌های اندروید 11 است.

 

 

در آینده باید ببینیم که اندروید چه ویژگی‌های دیگری را در نسخه‌های جدید خود قرار خواهد داد.


مطالب مرتبط:

اندروید 11 چه ویژگی‌هایی دارد؟
همه چیز در خصوص روند تکامل iOS
6 ویژگی عالی در iOS 14